Gözlerinizi kapayıp havayı içinize çektiğinizde; uzaklarda kalmış büyükannenizin kokusunu duyacağınız bir köy Kuyucak. Dantelli, kanaviçeli, kolalanmış gibi ütülü ve lavanta kokulu çarşaflarda uyuduğunuz çocukluk günlerinizi hatırlatan kokudan başınız dönecek. Sonra gözlerinizi açtığınızda uçsuz bucaksız lavanta tarlalarında; eflatun, mor, yeşil renklerin rüzgarla dansını izleyeceksiniz. Lavantaların arasında rengarenk giysileri ile resim çeken insanlar; bir yağlıboya resmin ya da bir filmin kahramanları gibi görünecek gözünüze. Kısa bir an için gerçeklik duygusunu yitirip, renkler ve kokular içinde köye yaklaştığınızda ise gözleme kokuları, lavanta kokusuna karışacak.
Kuyucak köyünü internette araştırdığınızda bulacağınız görseller kalitesinde resimler yok bu yazıda. Köyün muhtarı, resimlerin renk kalitesinin sabah erken saatlerde ve akşam üstü güneş batımından önce en iyi olduğunu söyledi. Bu resimler, muhtemelen profesyonel makineler ile çekilmiş ya da sonradan renklerine biraz müdahale edilmiş olabilir.
Isparta’ya 47 kilometre uzaklıkta olan Kuyucak; Torosların eteğinde yüksek bir tepeye kurulmuş, etrafındaki yamaçların ve ovaların çoğu lavanta tarlalarıyla çevrili küçük bir köy.
Köy girişinde çok sayıda özel araç ve tur otobüsü var. Hasat zamanı olan üç dört hafta boyunca civardaki tüm otel ve pansiyonlar da dolu.
Köyün girişinden itibaren satılan lavantadan örülmüş taçlar genç kızların başını süslüyor.
Lavanta ilk olarak, 1975 yılında gül tüccarı Zeki Konur tarafından bir Fransa ziyareti sonrası bölgeye getirilmiş. İlk olarak lavanta üretimi, gül bahçelerinin kenarlarında ve evlerin bahçelerinde süs ve hobi amaçlı başlamış. 90’lı yıllardan sonra ise ticari olarak üretime geçilmiş. Türkiye’deki toplam lavanta üretiminin, TÜİK 2013 verilerine göre yüzde 93’ünü bu köy karşılıyormuş.
Lavanta uçucu yağı, en fazla kozmetik ve parfüm sanayinde kullanılmaktaymış. Bunun yanında güzel kokusu nedeniyle sabun ve diğer endüstri kollarında, ilaç sanayinde ve ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle de aromaterapide kullanılıyormuş.
Isparta İli Keçiborlu İlçesinin Türkiye’deki lavanta üretiminin büyük kısmını karşılamasını markalaşmaya dönüştürmek ve kadın istihdamını desteklemek amacıyla önce bir kooperatif kurulmuş.
Sonra, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Anadolu Efes ortaklığı ile yürütülen “Gelecek Turizmde” projesi kapsamında destek alınmış.
Lavanta, bölgede özellikle haziran ayı içerisinde çiçeklenmeye başlıyormuş ve çiçeklenme kademeli olarak yaklaşık 45-50 gün sürüyormuş. Böyle olunca da turizm bakımından kısa süreli bir cazibe merkezi olan köy, bu durumunu büyüterek sürdürebilecek mi? Bunu zaman gösterecek. Köyün muhtarı; bu kısa süreli fırsatı daha uzun zamana yaymak için, bu yıldan sonra farklı zamanlarda çiçek açan diğer renklerdeki (beyaz ve mor) lavantaları da ekeceklerini söyledi.
Yoğun çiçek açma dönemi olduğundan etrafta arılar dolaşıyor. Bu nedenle parfüm kullanmamamız önerilmişti. Tepenizde güneş tarlalar içinde dolaşacağınızdan başınızda şapka hatta geniş bir şapka bulundurmakta yarar var.
Köyün girişindeki lavanta tarlalarının önlerine kurulmuş ufak tezgahlardan ve köyün içindeki evlerin önündeki tezgahlardan; ucuz fiyata lavanta demetleri, balı, çayı, yağı, suyu, sabunu, kurusu almak mümkün.
Ufak lavanta fideleri de satılıyor. Ben iki tane getirip bahçeme diktim, bakalım ne kadar başarılı olacak.
Köyün içinde; kadınların yaptığı gözleme börek gibi yiyeceklerden yemeniz, çay ve soğuk içecekler içip dinlenmeniz için köy kahvesi ile cafe arasında bir konseptte oluşturulmuş gölgelik bir alan var. Çevrenizde lavanta kokuları, temiz pak ama self servis! Sıraya girip, bir masaya dizilmiş ürünleri alıyor sonra kasaya gidip ödeme yapıyorsunuz (bu kısım büyükanne hayallerime uymadı sanki)
Fırsatınız olursa gidin bu köye, çok modern ve ticari olmadan gidin ve bol lavanta alın. Sonra evinizde bu lavantaları kuruturken, yanından her geçtiğinizde tarlalardaki sihirli görüntüyü hatırlayın. Kuruduktan sonra da avucunuzda öfeleyip, küçük keseler içinde havlularınızın, çamaşırlarınızın arasına koyun ve koklayın bu doğal parfümü.
Kaynakça;
-Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü web sitesi
-Keçiborlu Kaymakamlığı web sitesi
